W przeszłości okoliczne lasy nosiły miano Puszczy Jańsborskiej (obecnie – Puszcza Piska), natomiast miejscowe jezioro zwane było Pupek (obecnie – Spychowskie). Znajdowała się tu mała osada smolarzy i węglarzy, wypalających węgiel drzewny, o nazwie Puppen (z niemieckiego: Lalki, obecnie – Spychowo). Na półwyspie tego jeziora po opanowaniu tych ziem przez Zakon Krzyżacki, wzniesiono warownią strażnicę. Strzegła ona ważnej strategiczne wojenno – handlowej drogi równoległej do granicy z sąsiednim Mazowszem. Pozostałością po strażnicy jest dziś tylko nazwa półwyspu.
Osada leśna w połowie XV wieku przekształciła się w wieś czynszową, a strażnicę, która po sekularyzacji Zakonu Krzyżackiego i powstaniu świeckiego księstwa pruskiego straciła swoje znaczenie, przebudowano na zameczek myśliwski.
W puszczy otaczającej wieś Puppen pełno było wszelakiego zwierza: jeleni, turów, łosi, niedźwiedzi. Książęta pruscy chętnie jesienią zjeżdżali na łowy. Z czasem zwierzynę wytępiono. Ostatni tur padł w końcu XVI wieku, a ostatniego niedźwiedzia na obszarze Prus Wschodnich upolowano na terenie obecnego Nadleśnictwa Spychowo w 1804 roku. Obecnie miejsce to nosi nazwę Niedźwiedzi Kąt.
Gośćmi w zameczku myśliwskim w Pupach bywali też królowie polscy. W czerwcu 1639 roku nocował tu Władysław IV ze swym dworem podczas podróży na spotkanie z księciem elektorem w Szczytnie. Podobnie w czerwcu 1698 roku gości tu król August II Mocny w czasie swojej podróży do Piszu na spotkanie z księciem pruskim Fryderykiem III.
Od roku 1684 Pupy stały się siedzibą administracji leśnej we wschodniej części kapitanatu Szczytno. Wzniesiono wtedy pierwsze zabudowania nadleśnictwa.
Pupy od początku swego istnienia były osadą przemysłowo-rolniczą. Wydarte puszczy ziemie uprawne nie były żyzne. Jedynie w pobliżu jeziora nadawały się one pod uprawę. Około roku 1645 na Pupskiej Strudze spiętrzono wodę i zbudowano kuźnię. W połowie XVII wieku emigranci z Niemiec z finansową pomocą księcia pruskiego znieśli na rzece młyn wodny, a w środku wsi piec do wytapiania z korzeni drzew iglastych smoły, dziegciu i terpentyny. Z biegiem lat budynki zostały zmodernizowane i unowocześnione. Fabryka produkowała kalafonię i terpentynę jeszcze do 1995 roku. Dziś w jej dawnych zabudowaniach znajduje się rozlewnia gazu płynnego.
W roku 1781 w miejscu odległym od Pup o pół mili pruskiej w kierunku Faryn, na polanie w lesie, powstała huta szkła. Zbudowany przez Andreasa Wilońskiego zakład produkcyjny korzystał z miejscowych surowców – popiołu drzewnego i piasku. Wyroby tej huty – zielone butelki – znane były w owych czasach w całych Prusach. W pełni rozkwitu zakład zatrudniał 200 robotników i był jak na owe czasy dużym przedsięwzięciem. Gdy ceny drewna wzrosły, produkcja szkła stała się nieopłacalna. Opuszczoną hutę przejęło nadleśnictwo. Dziś to zalesione miejsce nosi nazwę Szklarni.
W 1903 roku, dla uczczenia jubileuszu cesarza Wilhelma II i przy jego wydatnej pomocy, wzniesiono istniejący do dziś kościół. Na tle ciemnej ściany sosnowego lasu murowany z czerwonej cegły kościół stanowi piękny element krajobrazowy Spychowa.
Koniec XIX i początek XX wieku to okres szybkiego rozwoju wsi. Rozpoczęto budowę dróg bitych, a w roku 1894 powstała linia kolejowa Olsztyn – Ełk, która połączyła Pupy ze światem i ułatwiła eksploatację bogactw leśnych oraz rozwój przemysłu. W tym czasie powstało wiele murowanych domów, młyn, 2 tartaki. W 1903 roku w istniejącej już agencji pocztowej uruchomiono połączenia telefoniczne. Pierwsze lampy elektryczne zaświeciły się we wsi w 1914 roku. W Pupach istniało kilka sklepów z artykułami spożywczymi i przemysłowymi.
Wybuch I Wojny Światowej przerwał ten harmonijny rozwój wsi. 23 sierpnia 1914 roku do wsi wtargnęły wojska rosyjskie. Większość mieszkańców schroniła się w lasach. Żołnierze splądrowali wieś i podpalili kilka domów, by po kilku dniach w popłochu opuścić osadę.
Po reformie walutowej w 1923 roku gospodarka wsi znów się ożywiła. Uruchomiono na nowo zakłady przemysłowe, rozwinął się handel i rzemiosło. Coroczny wielki jarmark na bydło i konie przynosił wsi znaczne dochody. W maju 1939 roku w Pupach mieszkało ponad półtora tysiąca ludzi. Wieś była zamożna. Istniał tu klub sportowy „Masowia”, męsko-żeński chór i placówka Niemieckiego Czerwonego Krzyża. Prężnie działała ochotnicza straż pożarna.
II Wojna Światowa obeszła się ze wsią niełaskawie. Oddziały Armii Czerwonej, które 24 stycznia 1945 roku zajęły wieś, spaliły 12 domów mieszkalnych, kilkanaście budynków gospodarczych, cegielnię i budynki nadleśnictwa. Kilkanaście osób zginęło z ręki zwycięzców. Pochowano ich w zbiorowej mogile, która do dziś istnieje na tutejszym cmentarzu.
Po wojnie do wyludnionej wsi napłynęło wielu osadników z Kurpi i Mazowsza. Ruszyły 2 tartaki, uruchomiono i rozbudowano fabrykę kalafonii i terpentyny. Zniszczony dworzec kolejowy rozebrano, a dawny kolejowy dom mieszkalny przebudowano na dworzec. Stacja w Pupach stała się stacją węzłową i przeładunkową. Wiele lat po wojnie czynna jeszcze była zbudowana w latach I Wojny Światowej kolejka wąskotorowa Pupy – Rozogi – Myszyniec – Ostrołęka.
Dziś Spychowo, dawne Pupy, to duża zamożna wieś wyposażona w wodociąg, kanalizację, dużą sieć sklepów i restauracji. Rozbudowane wokół wsi osiedla letniskowe mają zapewnioną obsługę i zaopatrzenie. W pobliżu wsi powstała leśna ścieżka dydaktyczna, a w roku 2008 otwarty został rowerowy Szlak Juranda, którego znaczny odcinek obejmuje lasy spychowskie. Nad brzegiem Jeziora Spychowskiego, w pobliżu siedziby nadleśnictwa powstał amfiteatr, w którym od kilku lat odbywają się wpisane w letni kalendarz cykliczne imprezy: Powrót Juranda do Spychowa, Otwarte Przeglądy Chórów, turnieje sygnalistów myśliwskich i inne. Słynny szlak kajakowy Krutyni, od lat przyciąga rzesze wodniaków spragnionych kontaktu z naturą.
GENEZA NAZWY
Po II wojnie światowej komisja do spraw nazewnictwa miast i wsi na tzw. Ziemiach Odzyskanych zachowała nazwę podobnie brzmiącą – Pupy. Ma ona jednak zupełnie inny wydźwięk w języku polskim niż „Lalki”, co było nieraz przyczyną drwin i dowcipów. Mieszkańcy wsi przez długie lata starali się o zmianę nazwy miejscowości. W l962 roku, z inicjatywy ówczesnego wójta – Walentego Prusaczyka, odbyło się referendum dotyczące zmiany nazwy miejscowości. Mieszkańcy wsi otrzymali dwie nazwy do wyboru: Jurandowo lub Spychowo. W wyniku referendum nazwę Pupy urzędowo zmieniono na dzisiejszą – Spychowo. Nazwa ta nie ma nic wspólnego ze Spychowem ze sławnej powieści Henryka Sienkiewicza pt. „Krzyżacy”, jednakże lokalizacja naszej miejscowości idealnie pasuje do okolic opisanych w ww. powieści.